dr hab. Grażyna Jastrzębowska, prof. UO

Dr hab. Grażyna Jastrzębowska, prof. UO, znana ekspertka w dziedzinie neurologopedii i logopedii wychowawczej, od 37 lat związana jest ze środowiskiem naukowym Opola, w którym budowała i rozwijała ideę kształcenia logopedów; organizator i wykładowca Podyplomowego Studium Logopedycznego w UO, którym kieruje nieprzerwanie od 1993 roku. Długoletni członek Komisji Rozwoju i Zaburzeń Języka PAN (aktualnie przy Radzie Języka Polskiego PAN); członek licznych towarzystw naukowych, rad redakcyjnych i recenzenckich, w tym czołowego polskiego czasopisma logopedycznego „Logopedia”. Autorka monografii, licznych rozdziałów w pracach zwartych, współredaktorka i współautorka – nagradzanych i cieszących się dużą popularności w Polsce – podręczników akademickich z obszaru logopedii i jej specjalności – neurologopedii (Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki; Podstawy neurologopedii. Podręcznik akademicki), autorka blisko 100 artykułów opublikowanych w polskich i zagranicznych czasopismach naukowych. Jej prace przyczyniły się do budowania teorii logopedii oraz do utworzenia, zgodnych z metodologią badań naukowych, standardów postepowania diagnostycznego i terapeutycznego na gruncie polskiej logopedii, co w latach 90., w których opublikowano Logopedię.., było bardzo nowatorskim rozwiązaniem, rozwiązaniem, na którym wzorują się kolejni autorzy podręczników logopedii. Podejmowanym przez autorkę, ważnym społecznie problemem badawczym, była opieka logopedyczna i kształcenie logopedów. Prace autorki z tego, początkowego okresu jej aktywności zawodowej, uświadomiły władzom oświatowym, że należy budować model pełnej opieki logopedycznej, uwzględniającej – obok logopedy i rodziców – również nauczycieli, co po latach zaowocowało stworzeniem takiego systemu. Autorka pracuje też nad stworzeniem podstaw teoretycznych logopedii wychowawczej, działu logopedii ukazującego i analizującego proces wychowania językowego holistycznie, wielowymiarowo, na tle ogólnego rozwoju. Najważniejszym zainteresowaniem badawczym Grazyny Jastrzębowskiej są specyficzne zaburzenia językowe –SLI, specyficzne zaburzenia artykulacji oraz zakłócenia rozwoju mowy ang. late bloomers. Prace poświęcone owym zjawiskom mają charakter zarówno przeglądowy, ukazujący rozwój i stan badań, jak i empiryczny. Określenie fenotypu SLI, ustalenie markerów tego zaburzenia, opracowanie miarodajnych kryteriów diagnostycznych, umożliwiających wczesne wykrywanie zaburzeń specyficznych to aktualne główne problemy badawcze, podejmowane przez autorkę.

 

Imię i nazwisko

Grażyna Jastrzębowska
Tytuł, stopień naukowy, stanowisko

dr hab., prof UO
Pełnione funkcje

kierownik Podyplomowego Studium Logopedycznego
Adres mailowy

gjastrzebowska@gmail.com
Numer pokoju 318
Zainteresowania badawcze

Zaburzenia i zakłócenia rozwoju językowego; opóźnienie rozwoju mowy; Late bloomers, SLI – specyficzne zaburzenia językowe;

(kierunek badań – neurologopedia i logopedia wychowawcza)
Monografie autorskie
  1. Jastrzębowska G., Podstawy teorii i diagnozy logopedycznej, Studia i Monografie nr 263, wyd. Uniwersytetu Opolskiego, Opole 1998 (450 stron) ISBN 83-87635-16-2
  2. Jastrzębowska G., Podstawy logopedii dla studentów logopedii, pedagogiki, psychologii, filologii, wyd. Uniwersytetu Opolskiego, Opole 1995 (165 stron) ISBN 83-85678-60-3
Redakcje tomów
  1. Jastrzębowska Grażyna, Góral-Półrola Jolanta, Kozołub Artur (red.): Neuropsychologia, neurologopedia i neurolingwistyka : in honorem Maria Pąchalska, 2017, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, ISBN 978-83-7395-772-5, 640 s., 5 punktów, IPiK(5.0)
  2. Góral-Półrola Jolanta, Jastrzębowska Grażyna (red.): Mowa i komunikacja. Od teorii do praktyki, 2017, Staropolska Szkoła Wyższa, ISBN 978-83-63981-27-3, 339 s., 5 punktów, IPiK(5.0)
  3. Podstawy neurologopedii. Podręcznik akademicki (red.) Gałkowski T., Szeląg E., Jastrzębowska, wyd. UO, Opole 2005 (1030 stron) ; ISBN 83-7395-151-2
  4. Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki (red.) Gałkowski T., Jastrzębowska G., wyd. UO, wydanie II (zmienione, rozszerzone o 300 stron), Opole 2003 (1200 stron) ISBN 83-7395-029-X
  5. Człowiek wobec ograniczeń. Niepełnosprawność – Komunikowanie – Diagnoza – Terapia (red.) Tarkowski Z., Jastrzębowska G., wyd. Fundacji „Orator”, Lublin 2002 (340 stron) ISBN 83-916107-0-5
  6. Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki (red.) Gałkowski T., Jastrzębowska G., wyd. I, wyd. UO, Opole 1999 (900 stron) ISBN 83-87635-31-6
Artykuły naukowe
  1. Jastrzębowska G., Zaburzenia neurorozwojowe. Zmiany w podejściu teoretycznym I diagnostycznym, “Logopedia”, vol. 48/1, 2019, ss.27-46
  2. Gonter K., Gonter R., Pedrycz-Wieczorska A., Wilczyńska D., Jastrzębowska G., Dornowski M.: Hyperbaric therapy influence on psychomotor abilities effectiveness development – two cases study, “Acta Neuropsychologica” vol. 16, no 2, 2018, ss. 213-219.
  3. Jastrzębowska G., Jastrzębowska-Tyczkowska A., Woś A. [i in.]: Przebieg rozwoju mowy u dzieci z SLI-PE i LB – analiza porównawcza, “Logopedia”, vol. 46, 2017, ss. 51-70, 14 punktów, IPiK(14.0)
  4. Góral-Półrola J., Zielińska J., Jastrzębowska G., Tarkowski, Z., Cluttering:specific Communications dis order, „Acta Neuropsychologica”, vol. 14, no 1, 2016, ss.1-15. (12 pkt)
  5. Jastrzębowska G.: Co utrudnia opis logopedycznych zjawisk? Od słuchoniemoty, afazji wrodzonej i alalii do specyficznego zaburzenia językowego (SLI), “Stylistyka” [Polish Academy of Sciences. Committee of Linguistics – Warsaw, Polish Academy of Sciences. Institute of Polish Language – Cracow, Pedagogical University – Opole. Institute of Polish Philology], vol. 25, 2016, ss. 543-554, 11 punktów, IPiK(11.0)
  6. Pąchalska M., Jastrzębowska G., Gryglicka K, Mirska N., Zarańska B., MacQueen B.D., Disturbances of Communications in persons with traumacic brain injury, „Acta Neuropsychologica” vol. 13, No. 2, 2015, ss. 105-126
  7. Pąchalska M., Góral-Półrola J., Jastrzębowska G., Rasmus A., Kaczmarek B.L.J., MacQueen Bruce Duncan, Małek Agnieszka, The neurolinguistics of the US/THEM structure in aphasia, „Acta Neuropsychologica”, vol.13, No. 4, 2015, ss.309-329.
  8. Jauer-Niworowska O., Mirska N., Jastrzębowska G.,, A specific picture of speech disturbances in polish speaking patients with mixed dysartria in multiple sclerosis (MS) and in Wilson’s disease (WD),„Acta Neuropsychologica” 2014, vol. 12, no. 2, s.155-166.
  9. M. Pąchalska, L. Buliński, B.L.J. Kaczmarek, B. Grochmal-Bach, G. Jastrzębowska, M. Bazan, Fine art and quality of life of a prominent artist with frontotemporal demantia, Acta Neuropsychologica, Vol. 11, No 4, 2013.
  10. Pąchalska M., Bidzan L., Łukowicz M., Bidzan M., Markiewicz K., Jastrzębowska G., Talar J., Differential diagnosis of behavioral variant of fronto-temporal dementia (bvFTD), “Medical Science Monitor”, 2011, 17(6), s. 311-321; ISNN: 1234-1010 Online: ISNN 1643-3750
  11. Jastrzębowska G., Organization and functioning of the system of logopedic care in Poland, ”Acta Neuropsychologica”, 2011, Vol.9, nr 3; ISSN 1730-7503
  12. Wilk M., Pąchalska M., Lipowska M, Herman-Sucharska I., Makarowski R, Mirski A., Jastrzębowska G., Speech intelligibility in cerebral palsy children attending an art. therapy program, „Medical Science Monitor”, 2010, 16(5), s. 222-231; ISNN: 1234-1010 Online: ISNN 1643-3750
  13. Bidzan L., Pąchalska M., Grochmal-Bach B., Bidzan M., Cieślukowska A., Jastrzębowska G., Behavioral and psychological symptoms and the progression of dementia of the Alzheimer type in nursing home residents, „Medical Science Monitor”, 2008, 14 (11): CR 559-567;ISSN: 1234-1010 Online: ISNN:1643-3750
  14. Pąchalska M., Jastrzębowska G., Lipowska M., Pufal A., Specific language impairment: neuropsychological and neurolinguistic aspects, „Acta Neuropsychologica”, 2007, Vol. 5, nr 3, s. 131-154; ISSN 1730-7503
  15. Pąchalska M., MacQueen B. D., Jastrzębowska G., Pufal A., Zaburzenia mowy i języka u pacjentów wybudzonych z długotrwałej śpiączki po urazie czaszkowo-mózgowym, „Ortopedia. Traumatologia. Rehabilitacja” 2004, Vol. 6, nr 4, s. 472-481; ISSN 1509-3492
  16. McQueen B. D., Pąchalska M., Tłokiński W., Pufal A., Jastrzębowska G., Disturbances in the use of metaphors in patients with traumatic brain injury, ”Acta Neuropsychologica”, 2004, Vol. 2, nr 4, s. 351-369; ISSN 1730-7503
  17. Jastrzębowska G., Factors Determining Efficiency of Logopedic Care of Children in Poland, „Folia Phoniatrica et Logopaedica” (wyd. International Journal of Phoniatrics, Speech Therapy and Communication Pathology), Szwajcaria 2001, 53, nr 1, s. 28-35; ISBN: 3-8055-7147-X; ISNN: 1021-7762
  18. Pąchalska M., Frańczuk B., MacQueen B. D., Jastrzębowska G., Perzanowski Z., Neldon K., The impact of art. Therapy on the intelligibility of speech in children with cerebral plasy, „Ortopedia. Traumatologia. Rehabilitacja”, 2001, Vol.3, nr 4, s. 508-518; ISSN 1509-3492
  19. Jastrzębowska G., Istota i klasyfikacje opóźnień w rozwoju mowy – przegląd stanowisk, „Logopedia”, t. 28, 2000, s. 69-84; ISNN: 0459-6935
  20. G. Jastrzębowska, Istota i klasyfikacje opóźnień rozwoju mowy, “Audiofonologia” Tom X, Warszawa 1998, s. 69 – 83.
  21. G. Jastrzębowska, Afazja, dysfazja u dzieci, “Biuletyn” Czasopismo Polskich Terapeutów Mowy, Lublin 1998, nr 6, s. 70 – 89.
  22. G. Jastrzębowska, Funkcjonowanie systemu opieki logopedycznej w Polsce ( relacja z badań, część I), „Audiofonologia” Tom XII, Warszawa 1998, s. 121 – 130.
  23. G. Jastrzębowska, Środowiskowe uwarunkowania zaburzeń mowy w świetle współczesnej literatury, zeszyty naukowe Uniwersytetu Opolskiego, „ Pedagogika” XXXII ( 32 ) , Opole 1995, s. 91- 97.
  24. G. Jastrzębowska, Determinanty polskiego systemu opieki logopedycznej (na podstawie woj. opolskiego), „ Biuletyn” Czasopismo Polskich Terapeutów Mowy, Lublin1994, nr 2, s. 68- 73.
  25. G. Jastrzębowska, Sytuacja szkolna dzieci z zaburzeniami mowy w Polsce, zeszyty naukowe WSP w Opolu „Pedagogika” XXVII, Opole 1993, s. 145-151.
  26. G. Jastrzębowska, Zabawy pomagają w kształtowaniu poprawnej mowy (cz. I), „Wychowanie w Przedszkolu” 1990, nr 4- 5, s.12-15.
  27. G. Jastrzębowska, Zabawy pomagają w kształtowaniu poprawnej mowy (cz. I), „Oświata i Wychowanie” 1989, nr 37, s.11-14.
  28. G. Jastrzębowska, Problem pomocy dzieciom z wadami mowy udzielanej im w szkole (na podstawie badań na temat stanu opieki logopedycznej w szkołach woj. opolskiego), „Zagadnienia Wychowawcze a Zdrowie Psychiczne”, Warszawa, 1988, nr 2, s. 42-50.
  29. G. Jastrzębowska, Zabawy pomagają w kształtowaniu poprawnej mowy (cz. I), „Wychowanie w Przedszkolu” 1988, nr. 11, s. 5-8.
  30. G. Jastrzębowska, Sympatia i jej wymiary wśród dzieci i młodzieży, „Kwartalnik Nauczyciela Opolskiego” 1984, nr 3 (103), s. 49-56.
Rozdziały w książkach
  1. Jastrzębowska G.: SLI – ujęcia teoretyczne, historia i kierunki badań, w: Neuropsychologia, neurologopedia i neurolingwistyka : in honorem Maria Pąchalska / Jastrzębowska Grażyna, Góral-Półrola Jolanta, Kozołub Artur (red.), 2017, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, ISBN 978-83-7395-772-5, ss. 539-558, 5 punktów, IPiK(5.0)
  2. Tarkowski Z., Jastrzębowska G., Przedsiębiorczy terapeuta (w:) Wspieranie rozwoju jako wyzwanie interdyscyplinarne (red.) G. Krasowicz-Kupis, M. Lipowska, wyd. Harmonia, Gdańsk 2013, s. 181-187.
  3. Jastrzębowska G., Opóźnienie rozwoju mowy a ryzyko dysleksji rozwojowej (w:) Logopedia Silesiana, (red.) O. Przybyla, T. 2, seria wydawnicza Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2013, s. 51-59.
  4. Jastrzębowska G., Kilka refleksji o polskiej terminologii logopedycznej (w:) Język. Człowiek. Społeczeństwo, (red.) J. Panasiuk, T. Woźniak, wyd. UMCS, Lublin 2013, s. 377-394.
  5. Jastrzębowska G., Zaburzenia rozwoju mowy i języka – terminologia i kategoryzacje stosowane w krajach zachodnich (w:) Podstawy neurologopedii. Podręcznik akademicki (red.) Gałkowski T., Szeląg E., Jastrzębowska G., Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2005, s.343-359. ISBN: 83-7395-151-2
  6. Jastrzębowska G., Opóźnienie rozwoju mowy (w:) Podstawy neurologopedii. Podręcznik akademicki (red.) Gałkowski T., Szeląg E., Jastrzębowska G., Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2005, s.360-378. ISBN: 83-7395-151-2
  7. Jastrzębowska G., Stan i perspektywy opieki logopedycznej w Polsce (w:) Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, (red.) Gałkowski T., Jastrzębowska G., wyd. UO, Opole 2003, wyd. II, t. I, s. 301-314. ISBN 83-7395-029-X
  8. Jastrzębowska G., Przedmiot, zakres zainteresowań i miejsce logopedii wśród innych nauk (w:) Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, (red.) Gałkowski T., Jastrzębowska G., wyd. UO, Opole 2003, wyd. II, t. I, s. 315-329. ISBN 83-7395-029-X
  9. Jastrzębowska G., Lingwistyczne, biomedyczne i psychologiczne ujęcie mowy (w:) Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, (red.) Gałkowski T., Jastrzębowska G., wyd. UO, Opole 2003, wyd. II, t. I, s. 330-360. ISBN 83-7395-029-X
  10. Jastrzębowska G., Zaburzenia komunikacji językowej (w:) Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, (red.) Gałkowski T., Jastrzębowska G., wyd. UO, Opole 2003, wyd. II, t. I, s.361-370. ISBN 83-7395-029-X
  11. Jastrzębowska G., Zaburzenia komunikacji językowej u dzieci w świetle kategoryzacji międzynarodowych ICD-10 i DSM-IV (w:) Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, (red.) Gałkowski T., Jastrzębowska G., wyd. UO, Opole 2003, wyd. II, t. II, s.66-79. ISBN 83-7395-029-X
  12. Jastrzębowska G., Zaburzenia dysartryczne u dzieci (w:) Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, (red.) Gałkowski T., Jastrzębowska G., wyd. UO, Opole 2003, wyd. II, t. II, s.120-142. ISBN 83-7395-029-X
  13. Jastrzębowska G., Dyslalia (w:) Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, (red.) Gałkowski T., Jastrzębowska G., wyd. UO, Opole 2003, wyd. II, t. II, s.143-175. ISBN 83-7395-029-X
  14. Jastrzębowska G., Kukuła M., Zaburzenia mowy u dzieci z rozszczepem podniebienia (w:) Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, (red.) Gałkowski T., Jastrzębowska G., wyd. UO, Opole 2003, wyd. II, t. II, s.191-202. ISBN 83-7395-029-X
  15. Gałkowski T., Jastrzębowska G., Kukuła M., Zaburzenia mowy dzieci niedosłyszących i głuchych (w:) Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, (red.) Gałkowski T., Jastrzębowska G., wyd. UO, Opole 2003, wyd. II, t. II, s.210-267. ISBN 83-7395-029-X
  16. Jastrzębowska G., Kozołub A., Dysartria, anartria (w:) Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, (red.) Gałkowski T., Jastrzębowska G., wyd. UO, Opole 2003, wyd. II, t. II, s.772-783. ISBN 83-7395-029-X
  17. Jastrzębowska G. , Pelc-Pękala O., Mowa laryngektomowanych (w:) Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, (red.) Gałkowski T., Jastrzębowska G., wyd. UO, Opole 2003, wyd. II, t. II, s.796-803. ISBN 83-7395-029-X
  18. Jastrzębowska G., Pelc-Pękala O., Metodyka ogólna diagnozy i terapii logopedycznej (w:) Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, (red.) Gałkowski T., Jastrzębowska G., wyd. UO, Opole 2003, wyd. II, t. II, s.309-345. ISBN 83-7395-029-X
  19. G. Jastrzębowska, O. Pelc-Pękala, Diagnoza i terapia opóźnionego rozwoju mowy (w:) Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, (red.) Gałkowski T., Jastrzębowska G., wyd. UO, Opole 2003, wyd. II, t. II, s.346-362. ISBN 83-7395-029-X
  20. Jastrzębowska G., Pelc-Pękala O., Diagnoza i terapia afazji, dysfazji (w:) Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, (red.) Gałkowski T., Jastrzębowska G., wyd. UO, Opole 2003, wyd. II, t. II, s.363-391. ISBN 83-7395-029-X
  21. Jastrzębowska G., Pelc-Pękala O., Diagnoza i terapia dysartrii (w:) Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, (red.) Gałkowski T., Jastrzębowska G., wyd. UO, Opole 2003, wyd. II, t. II, s.392-402. ISBN 83-7395-029-X
  22. Jastrzębowska G., Pelc-Pękala O., Diagnoza i terapia zaburzeń artykulacji (w:) Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, (red.) Gałkowski T., Jastrzębowska G., wyd. UO, Opole 2003, wyd. II, t. II, s.403-429. ISBN 83-7395-029-X
  23. Jastrzębowska G., Pelc-Pękala O., Diagnoza i terapia palatolalii (w:) Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, (red.) Gałkowski T., Jastrzębowska G., wyd. UO, Opole 2003, wyd. II, t. II, s.439-450. ISBN 83-7395-029-X
  24. Jastrzębowska G., Pelc-Pękala O., Diagnoza i terapia mowy upośledzonych umysłowo (w:) Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, (red.) Gałkowski T., Jastrzębowska G., wyd. UO, Opole 2003, wyd. II, t. II, s.451-463. ISBN 83-7395-029-X
  25. Jastrzębowska G., Kukuła M., Diagnoza i terapia zaburzeń mowy dzieci niedosłyszących i głuchych (w:) Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, (red.) Gałkowski T., Jastrzębowska G., wyd. UO, Opole 2003, wyd. II, t. II, s.464-488. ISBN 83-7395-029-X
  26. Jastrzębowska G., Kozołub A., Afazja, dysfazja (w:) Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, (red.) Gałkowski T., Jastrzębowska G., wyd. UO, Opole 2003, wyd. II. t. II s. 83-119. ISBN 83-7395-029-X
  27. Jastrzębowska G.,SLI – specyficzne upośledzenie rozwoju języka (w:) Człowiek wobec ograniczeń – wybrane problemy diagnozy i terapii osób niepełnosprawnych, (red.) Tarkowski Z., Jastrzębowska G., wyd. Fundacji „Orator”, Lublin 2002, s. 167-186; ISBN 83-916107-0-5
  28. Jastrzębowska G., Z metodologii opisu alalii (afazji, dysfazji rozwojowej), (w:) Zaburzenia mowy. Mowa – Teoria – Praktyka (red.) Grabias S., wyd. UMCS, Lublin 2001, s.323-350, ISBN 83-227-1765-2