dr hab. Dorota Świtała-Trybek, prof. UO

Pełnione funkcje:

Członkini Rady Naukowej Uniwersytetu Opolskiego

Sekretarz Komisji Folklorystycznej Komitetu Nauk Etnologicznych przy Wydziale Nauk Humanistycznych PAN

Wiceprzewodnicząca Rady Wykonawczej ds. badań i praktyk kulturowych Międzynarodowej Organizacji Sztuki Ludowej (International Organization of Folk Art – IOV) Sekcja Polska

Redaktorka naczelna serii wydawniczej PTL „Dziedzictwo Kulturowe”

Członkini Zespołu Redakcyjnego Leksykonu folkloru polskiego

Członkini Komisji Folklorystycznej przy Międzynarodowym Towarzystwie Slawistów

Członkini Zarządu Sekcji Folklorystycznej Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego

Wiceprzewodnicząca Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego Oddział Opole

Członkini Rady Programowej Muzeum Miejskiego w Rudzie Śląskiej

Członkini Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego

Członkini Polskiego Stowarzyszenia Turystyki Kulinarnej

Członkini grupy doradczej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego (związanej ze współpracą z zagranicą oraz promocją regionu)

Adres mailowy: dtrybek@uni.opole.pl
Numer pokoju: 316 (Collegium Maius)

Zainteresowania badawcze:

antropologia jedzenia,
tradycyjna i współczesna kultura,
niematerialne dziedzictwo kulturowe,
dziedzictwo kulturowe Śląska,
kultura regionalna,
turystyka kulturowa,
religijność i pobożność ludowa.

Udział w grantach i projektach

– Projekt: „Leksykon folkloru polskiego”, grant NPRH nr 0396/NPRH9/H11/88/2021, czas realizacji: 06.2022-05. 2027 (wykonawca).

– Program grantowy Fundacji GÓRAŻDŻE „Aktywni w Regionie” – kierownik projektu „Dziedzictwo kulinarne Śląska w tekstach kultury” (2018).

– Projekt „Wiedza o Kulturze i Polsce” nr 6/8-2017/OG-FAMI; Partnerstwo Wschodnie UO (wykonawca 2017-2019).

– Projekt Letnia Szkoła Języka i Kultury Polskiej; Uniwersytet Opolski (wykonawca 2017, 2018, 2019).

– Projekt: „Nie tylko kopalnia. Fenomeny kultury górników kopalń węgla kamiennego na Górnym Śląsku realizowane w czasie wolnym – trwanie i zmiana”; grant nr 01/106/17/FPK/DIK (wykonawca 2017-2019).

– Projekt pt. „Centrum Społecznościowe Szopki w Szopienicach” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego RPO WSL 2014-2020 (wykonawca 2019).

– Projekt: „Czarna pamięć – górnicze miejsca pamięci jako ponadlokalny składnik tożsamości kulturowej Śląska”, Regionalny Instytut Kultury w Katowicach, projekt współfinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury (wykonawca 2019, 2020).

– Projekt pt. „Senior w kręgu kultury śląskiej – warsztaty edukacyjne”, Stowarzyszenie „Złote Lata” w Lublińcu (wykonawca 2019).

– Projekt: „Stulecie amatorskiego ruchu plastycznego w województwie śląskim”; grant nr 250/18/FPK/DIK (wykonawca 2018).

– Projekt: „Folklor dziecięcy. Między tradycją a współczesnością”, Małopolskie Centrum Kultury „Sokół”, projekt współfinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury (wykonawca 2018).

– „Ekologia kulturowa – specjalność na kierunku etnologia, studia II stopnia” (finansowany z funduszy norweskich i funduszy EOG pochodzących z Islandii, Lichrensteinu i Norwegii oraz środków krajowych w ramach programu Rozwój Polskich Uczelni Fundusz Stypendialny i Szkoleniowy; grant nr FSS/2014/HEI/W/0075 (wykonawca).

– Projekt: „Uruchomienie na Śląsku Opolskim Szlaku kulinarnego Opolski bifyj” (Ministerstwo Sportu i Turystyki oraz Opolska Regionalna Organizacja Turystyczna, 2016 wykonawca).

– Projekt: „Wdrażanie Zintegrowanej Strategii Rozwoju Spichlerza Górnego Śląska” (finansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach pilotażowego Programu Leader+), (wykonawca 2007-2008).

Publikacje

Monografie autorskie i antologie folklorystyczne

Dobra rada złota warta, czyli porady dla śląskiej gospodyni (na materiale z XIX i pierwszej połowy XX wieku), Chorzów 2022.
Leksykon dziedzictwa kulinarnego Ślaska, Opole 2021 (wespół L. Przymuszała).
Dobry żur, kiej w nim szczur. Dziedzictwo kulinarne Śląska w tekstach kultury, Opole 2018 (wespół L. Przymuszała).
Tragedia w kopalni. Kulturowe konteksty katastrof i wypadków górniczych, Opole 2014.
Święto i zabawa. Odpusty parafialne na Górnym Śląsku, Wrocław 2000.
Na placu, w sieni i piwnicy. Śląski świat graczek i bawidołków, Ruda Śląska 2012 (wespół J. Świtała-Mastalerz).
Śląska spiżarnia. O jodle, warzyniu, maszketach i inkszym pichcyniu, Koszęcin 2008, 2010, 2014 (wespół J. Świtała-Mastalerz).
W moim małym gołębniku… O hodowcach i hodowli gołębi pocztowych w Rudzie Śląskiej, Ruda Śląska 2006.
Czarne anioły, tajemnicze lwy, magiczny kamień… Podania ludowe z Rudy Śląskiej, Ruda Śląska 2005, ss. 206 (wespół J. Świtała-Mastalerz).
W halembskim młynie Kłodniczka płynie… Pieśni ludowe Rudy Śląskiej, wybór źródeł i oprac., Ruda Śląska 2004.

Redakcje

Dziedzictwo kulinarne Ślaska w nowych kontekstach interpretacyjnych, Opole 2021 (współredaktor L. Przymuszała).
Dziedzictwo kulturowe Śląska. Materiały, analizy, interpretacje, Opole 2019 (współredaktor L. Przymuszała).
Kulturowo-językowy obraz Śląska, Opole 2017 (współredaktor L. Przymuszała).
Czas wolny górników kopalń węgla kamiennego na Górnym Śląsku. Po pracy coś trzeba było robić, Zabrze 2019 (współredaktor B. Piecha-van Schagen).
160 lat szkoły w Halembie, Ruda Śląska 2001 [wespół z : M. Lorens, A. Ratka].
J. Świtała-Mastalerz, Historia parafii pw. Przemienienia Pańskiego w Paradyżu-Wielkiej Woli, Paradyż 2006.

Artykuły w czasopismach i rozdziały w monografiach

(Za)pamiętany obraz „słodkiego” dzieciństwa, czyli opowieści o maszketach, „Literatura Ludowa” 2022, nr 1, s. 7-24.
Moczka jest jak Śląsk. Króluje w ni roztomajtość a wolność… O regionalnej specyfice deseru wigilijnego, „Łódzkie Studia Etnograficzne” 2022, 6. 61, s. 199-214.
Gwarowe nazwy wyrobów ze świniobicia (na materiale śląskim), „Prace Filologiczne” 2022, vol. 77, s. 363-376 (wespół L. Przymuszła).
Językowo-kulturowe znaczenie swaczyny na Śląsku, “Gwary Dziś” 2022, v. 15, s. 137-147. (wespół L. Przymuszła).
Kuchnia śląska na dwóch kulinarnych szlakach. Próba charakterystyki, [w:] Tradycja i innowacyjnośc w turystyce kulinarnej, red. P. Dominik, Warszawa 2022, s. 21-45.
Dziedzictwo kulturowe miasta i wsi, [w:] Zabrze przez stulecia. Monografia, pod red. A. Barciaka przy współpracy P. Hnatyszyna, Zabrze 2000.
Folklor słowny. Opowieści o miejscach, postaciach i wydarzeniach, [w:] Zabrze przez stulecia. Monografia, pod red. A. Barciaka przy współpracy P. Hnatyszyna, Zabrze 2000.
Na świątecznym stole, [w:] Powiat strzelecki od kuchni, Strzelce Opolskie 2022, s. 19-36.
Degustacja wirtualna, czyli konkursy kulinarne w sieci, [w:] Etnologia w sieci, red. K. Pieronkiewicz-Pieczko, Katowice 2022 (w druku).
Rola kół gospodyń wiejskich w rozwoju potencjału kulinarnego regionów, [w:] Edukacyjna rola turystyki kulinarnej, red. P. Dominik, Warszawa 2021, s. 143-156.
„Kuchnia śląska jest najlepsza…”, czyli o (do)cenionym dziedzictwie kulinarnym, [w:] Dziedzictwo kulinarne Ślaska w nowych kontekstach interpretacyjnych, red. L. Przymuszała i D. Świtała-Trybek, Opole 2021, s. 7-16.
Kulebele, śląski dog i gumiklejzy w pudełku, czyli o kuchni śląskiej w nowych odsłonach, [w:] Dziedzictwo kulinarne Ślaska w nowych kontekstach interpretacyjnych, L. Przymuszała i D. Świtała-Trybek, Opole 2021, s. 247-258.

New trends in culinary tourism – regional (Silesian) fusion cuisine, „Geography and Tourism”, vol. 8, nr 1, 2020, ss. 47-54.

Święty Jacek w religijności ludowej i w kulturze polskiej, „Roczniki Teologiczne” 2020, vol. 67, nr 9, s. 141-158.

Zwyczaje i obrzędy w dawnym Chorzowie, [w:] Chorzów, t. III: Od Stadt Königshütte do Królewskiej Huty (1868-1922), red. nauk. J. Kurek, M. Masnyk, P. Nadolski, Chorzów 2020, s. 680-714.
Po Bożym Ciele siej tatarkę śmiele. O znaczeniu kaszy w kulturze kulinarnej Śląska, [w:] “Głodnemu chleb na myśli”: o znaczeniu politycznym, gospodarczym, społecznym i kulturowym zboża na ziemiach polskich ze szczególnym uwzględnieniem Dolnego Śląska, red. J. Nowosielska-Sobel, G. Strauchold, R. Nowakowski, Kraków 2020, s. 317-334 (wespół L. Przymuszała).
O przemianach obrzędowości Świąt Wielkanocnych w Polsce (na przykładzie święcenia potraw), [w:] Obrzędy, zwyczaje, rytuały w kulturze i edukacji regionalnej, REGION – EDUKACJA – KULTURA NR 9, Z. Budrewicz, M. Sienko. Kraków 2019, s. 145-158.
Kulinarne rekordy jako element promocji kuchni regionalnych, [w:] Festiwale, przeglądy, konkursy a ochrona niematerialnego dziedzictwa kulturowego, red. A. W. Brzezińska, K. Smyk, tom 4. Serii Niematerialne dziedzictwo kulturowe w Polsce i jego ochrona, UMCS, PTL, NID, Lublin–Wrocław–Warszawa, s. 331-344.

W poszukiwanie regionalnych smaków, czyli o odkrywaniu kuchni śląskiej, [w:] Tożsamość, przestrzeń, sacrum. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesor Irenie Bukowskiej-Floreńskiej, red. G. Odoj, Katowice 2019, s. 77-98.
Materialne i niematerialne przejawy kultu św. Barbary w środowisku górniczym, „Roczniki Teologiczne”, vol. 66, nr 9, 2019, ss. 109-126.
Górnicze miejsca pamięci jako tworzywo do opracowania tematycznego szlaku kulturowego w przestrzeni Rudy Śląskiej, „Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja”, nr 23, 2019, ss. 133-150.
Nie ma strachu w naszym fachu – rzecz o górniczych przysłowiach, „Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie”, 2019, nr 3, s. 40-44.
Przegląd badań nad problematyką czasu wolnego w środowisku górniczym, [w:] Czas wolny górników kopalń węgla kamiennego na Górnym Śląsku. Po pracy coś trzeba było robić, red. D. Świtała-Trybek, B. Piecha-van Schagen Beata, Zabrze 2019, s. 39-46.
Stan badań nad paremiografią i paremiologią Śląska Cieszyńskiego, [w:] Parémie národů slovanských IX, red. U. Kolberová, S. Mizerová Simona, Ostrava 2019, ss. 31-40 (wespół L. Przymuszała)
Podsumowanie – trwanie i zmiana, [w:] Czas wolny górników kopalń węgla kamiennego na Górnym Śląsku. Po pracy coś trzeba było robić, red. D. Świtała-Trybek, B. Piecha-van Schagen Beata, Zabrze 2019, s. 431-433 (wespół B. Piecha-van Schagen).
O Śląsku i badaniach śląskoznawczych raz jeszcze, [w:] Dziedzictwo kulturowe Śląska. Materiały, analizy, interpretacje, Opole 2019, s. 9-15 (wespół z L. Przymuszała)
The concept of lexicon devoted to Silesian culinary art, „Studia Etnologiczne i Antropologiczne” 19, s. 46-62.
Kulinaria jako nośnik pamięci o domu rodzinnym, [w:] Turystyka kulinarna pokoleń, red. P. Dominik, Warszawa 2019, s. 45-58.
Barbórkowe życzenia, czyli o powinszowaniach z okazji Dnia Górnika, [w:] Wandering ideas on the paths of humanities: Studies in Folkloristics, Cultural Anthropology and Slavistics in Honour of Assoc. Prof. Dr Katya Mihaylova In Two Volumes. Vol. 1, s. 409-425.
Słodycze odpustowe jako element dziedzictwa kulinarnego Śląska, Zeszyty Naukowe „Turystyka i Rekreacja” 2018, nr 21, s. 211-226.
Na beztydzieńi od święta – o tradycyjnych zupach w śląskim menu, [w:] Polska i świat przez kuchnię. Studia o dziedzictwie kulinarnym, red. A. Kamler, D. Pietrzkiewicz, K. Seroka, Warszwa 2018, s. 187-196 (wespół L. Przymuszała).
Wodzionka w gwarze i kulturze śląskiej (dawniej i dziś), „Twórczość Ludowa” 2018, nr 3-4 (wespół L. Przymuszała).
Na szlaku „królowej śląskich zup”, Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula = Vistula Uniwersity Working Papers, 2018, nr 3, s. 115-129 (wespół L. Przymuszała).
O badaniach nad paremiografią i paremiologią śląską, „Literatura Ludowa” 2018, nr 6 (wespół L. Przymuszała).
Hałdy poprzemysłowe – ich kulturowy i turystyczny potencjał (na przykładzie wybranych obiektów w województwie śląskim), Zeszyty Naukowe „Turystyka i Rekreacja” 2018, nr 22, s. 125-141.
O niedomówieniach i nadinterpretacjach, czyli dziedzictwo kulinarne Śląska w kontekście Listy Produktów Tradycyjnych, „Studia Etnologiczne i Antropologiczne” 2018, t. 18, s. 125-144 (wespół L. Przymuszała).
Tożsamość górnośląska wyrażona w regionalnej kuchni (na przykładzie słownika zup), „Studia Śląskie” 2018, t. 83, s. 225-255 (wespół L. Przymuszała)
Dziedzictwo (po)górnicze – dylematy i perspektywy, [w:] Kulturowo-językowy obraz Śląska, red. L. Przymuszała, D. Świtała-Trybek, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2017, s. 95-111.
Memorial Tourism – a Turn toward Locality, [w:] Social Sciences of Sport: Achievements and Perspectives , red. Kosiewicz, E. Małolepszy, T. Drozdek-Małolepsza, Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza, Częstochowa 2017, s. 229-239.
Od zupy głodowej do regionalnego symbolu, „Ethnologia Europea Centralis”. Journal of Central European Ethnology 2017 (t. 14), s. 90-105 (wespół z L. Przymuszała).
Szlaki świętych w Polsce, [w:] Chrześcijaństwo w religijności ludowej. 1050 lat po Chrzcie Polski, Z. Kupisiński, Wydawnictwo KUL, Lublin 2017, s. 107-116.
„Z ekologią za pan brat”. Turystyka kulturowo-przyrodnicza na przykładzie parafialnego ogrodu botanicznego w Bujakowie (województwo śląskie), „Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja” 2017, nr 1, s. 91-106.
Językowo-kulturowy obraz kulinariów w paremiach śląskich, w: Parémie národů slovanských VIII, red. U. Kolberová Urszula, S. Mizerová Simona, Ostravská univerzita, Filozofická fakulta, Ostrava 2017, s. 17-28 (wespół z L. Przymuszała).
O wybranych miejscach kultu świętej Barbary w Czechach, „Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie” 2017, nr 12, s. 45-53.
Wstęp, [w:] Kulturowo-językowy obraz Śląska, red. L. Przymuszała, D. Świtała-Trybek, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2017, s. 7-10 (wespół z L. Przymuszała).
Dlaczego warto jeść piętki chleba? O przesądach kulinarnych, [w:] Świat kuriozów. Od zadziwienia do fascynacji, red. K. Łeńska-Bąk, 2016, s. 65-80.
Dziedzictwo kulinarne w przysłowiach śląskich, „Studia Śląskie”, 2016, t. 78, Państwowy Instytut Naukowy – Instytut Śląski, s. 67-84 (wespół z L. Przymuszała).
Sałatki mnicha, pierogi św. Jacka, kiełbaski z refektarza… Na szlaku “świętych” smaków, „Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja” 2016, nr 1, s. 147-166.
Legendy o św. Barbarze (w wyborze), „Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie” 2016, nr 12, s. 44-52.
Turystyka miejsc pamięci – zwrot ku lokalności, [w:] Filozoficzne i społeczne aspekty sportu i turystyki, red. J. Kosiewicz, E. Małolepszy, T. Drozdek-Małolepsza, Częstochowa 2016, s. 253-264.
Renesans kultu świętych. O starych praktykach religijnych w nowych odsłonach, [w:] Przestrzenie pamięci. Świat wartości w przekazie kulturowym, red. A. Barska, K. Biskupska, I. Sobieraj, Opole 2016, s. 273-289.
Węgiel w medycynie i obrzędowości ludowej, „Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie” 2016, nr 10, s. 46-52.
Tasty Events. On Culinary Events in the Silesian Voivodeship, „Łódzkie Studia Etnograficzne” 2015 (t. 54), s. 124-143.
Praktyka kulinarna jako wartość (na przykładzie świniobicia), [w:] Tradycja dla współczesności. Ciągłość i zmiana, t. 8: Wartości w języku i w kulturze, red. J. Adamowski, M. Wójcicka, Lublin 2015, s. 197-211.
Kulinaria w przestrzeni miasta: nowe trendy, nowe potrzeby mieszkańców, „Studia Etnologiczne i Antropologiczne” 2015 (t. 15), s. 48-64.
Sacrum wyobrażone w czarnym kruszcu. O rzeźbach świętej Barbary, „Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie” 2015, nr 12 , s. 48-52.
Wprowadzenie do wiedzy o kulturze. Podręcznik dla studentów kierunków turystycznych i ekonomicznych, „Turystyka Kulturowa” 2015, nr 6, s. 68-70.
Śladami kultu świętej Barbary (Pomorze, Warszawa), „Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie” 2015, nr 4, s. 48-52.
Między galerią a warsztatem. Stanisława Gerarda Trefonia kolekcjonowanie plastyki nieprofesjonalnej, [w:] Głód. Skojarzenia, metafory, refleksje…, red. K. Łeńska-Bak, M. Sztandara, Opole 2014, s. 275-289.
Dziedzictwo kulinarne w kontekście europejskiego ruchu turystycznego, „Studia Etnologiczne i Antropologiczne”, t. 14: Globalizacja jako wyzwanie dla zachowania i upowszechnienia dziedzictwa kulturowego w Europie Środkowo-Wschodniej, red. H. Rusek, J. Szczyrbowski, Katowice 2014, s. 28-43.
Wagoniki i lokomotywy górnicze – pamiątki historii i atrakcje turystyczne, „Turystyka Kulturowa” 2014, nr 8, s. 33-50.
Halembska pielgrzymka na Jasną Górę – studium kulturoznawcze, „Roczniki Teologiczne” 2014, t. 61, z. 9: „Teologia Fundamentalna i Religiologia”, s. 165-178.
U stóp Gidelskiej Pani – „szczególnej Patronki chorych, rolników i górników”, „Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie” 2013, nr 10, s. 49-53.
Wspólnotowa żałoba narodowa. Rozważania w kontekście katastrof górniczych w Polsce, „Studia Kulturowe”3: Doświadczenie w kulturze, red. A. Kunce, Katowice 2012, s. 67-77.
Górnicze dramaty pomnikami pisane, [w:] Technika w dziejach cywilizacji – z myślą o przyszłości, t. 8, red. S. Januszewski, Wrocław 2012, s. 229-240.
Po szychcie i na emeryturze. O wybranych formach spędzania wolnego czasu, „Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie” 2012, nr 8, s. 47-53.
Barbórka. Przemiany w funkcjonowaniu tradycyjnego święta górniczego, [w:] Tradycja dla współczesności, t. 4: Tradycja w kontekstach kulturowych, red. J. Adamowski i M. Wójcicka, Lublin 2011, s. 231-242.
„Katolik” o cudownym uratowaniu górników w Świętochłowicach (1884 r.), „Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie” 2011, nr 6, s. 46-53.
Kiedy przyjemność przestaje być przyjemnością. O leczeniu kaca, [w:] O rozkoszach wszelakich… Od przyjemności do ekstazy w kontekstach kultury, red. M. Sztandara, Opole 2011, s. 137-153.
Kura górnicza, warzonka i kopalnioki… Górnicze dziedzictwo kulinarne, „Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie” 2011, nr 12, s. 47-53.
Legenda Alojzego Piątka (40 lat później), „Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie” 2011, nr 3, s. 48-52.
Tragedie w kopalniach w opowieściach ratowników górniczych, [w:] Kalejdoskop tematów śląskich. Zbiór studiów filologicznych, K. Kossakowska-Jarosz przy udziale M. Iżykowskiej, Opole 2011, s. 171-181.
Aktywność zorganizowana, czyli o przejawach działalności emerytów i rencistów w środowisku miejskim, „Studia Etnologiczne i Antropologiczne”, t. 10: Problemy społeczne i kulturowe współczesnego miasta, red. I. Bukowska-Floreńska, Katowice 2010, s. 268-284.
Grobem ich wiecznym kopalnia się stała… Loci memoriae dramatycznych zdarzeń (Nowa Ruda i okolice), „Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie” 2010, nr 12, s.56-60.
Kto zawinił? O sposobach „wyjaśniania” tragedii (na przykładzie wybranych katastrof w kopalniach), [w:] Zmowa, intryga, spisek. O tajnych układach w strukturze codzienności, red. M. Sztandara i K. Łeńska-Bąk, Opole 2010, s. 273-284.
Nowe obszary badań folklorystycznych w Polsce: wypadki i katastrofy górnicze, [w:] Między kulturą ludową a masową. Historia, teraźniejszość i perspektywy badań, red. T. Smolińska, Kraków-Opole 2010, s. 243-263.
Tradycyjne i współczesne wierzenia dotyczące tragedii w kopalni, [w:] Katowice w 144. rocznicę uzyskania praw miejskich. Tradycje i dziedzictwo górnicze na obszarze Katowic z perspektywy XXI wieku, red. A. Barciak, Katowice 2010, s. 383- 397.
Czarna monstrancja z Halemby – symbol wiary, oporu, górniczego trudu, „Lud”, t. 93: 2009, s. 217-228.
Kamienni świadkowie tragicznych zdarzeń. Mogiły ofiar wypadków i katastrof górniczych w województwie śląskim, „Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie” 2009, nr 2, s. 49-55.
Miejskie hobby. O postawach twórczych mieszkańców (przykład konglomeracji śląskiej), [w:] „Małe tęsknoty?”. Style życia w czasie wolnym we współczesnym społeczeństwie, red. W. Muszyński, Toruń 2009, s. 51-62.
Miejsca pamięci ofiar katastrof górniczych w przestrzeni industrialnej Górnego Śląska, [w:] Miasta i miasteczka górnicze, red. B. Szargot i I. Szpara, Bytom 2009, s.143-158.
Na świętego Marcina najlepsza gęsina. Święci i kulinaria, [w:] Święci i świętość w literaturze i kulturze, red. M. Kopsztejn i B. Szargot, Bytom 2009, s. 135-150.
Tłuste jedzenie, tabaka i piwo. Górników sposoby „leczenia” wybranych dolegliwości, [w:] Wokół choroby, medycyny i praktyk leczniczych. Teorie, konteksty, interpretacje, red. K. Łeńska-Bąk i M. Sztandara, Opole 2009 s. 241-252.
Tort fasolowy, murzyn z Żarnówki, szarlotka z kapustą, czyli o promocji kuchni śląskiej (wybrane aspekty), [w:] Rozwój turystyczny regionów a tradycyjna żywność. Monografia red. Z. J. Dolatowski i D. Kołożyn-Krajewska, Częstochowa 2009, s. 476-489.
Zawód górnika w procesie transformacji gospodarczej, [w:] Oświata i kultura na Podbeskidziu, t. 5: Tradycja i współczesność. Folklor – język – kultura. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Karolowi Danielowi Kadłubcowi, red. D. Czubala, M. Miczka-Pajestka, Bielsko-Biała 2009, s. 369-377.
Ciała zmasakrowane. Ofiary katastrof górniczych, [w:] Doświadczane, opisywane, symboliczne. Ciało w dyskursach kulturowych, red. K. Łeńska-Bąk, M. Sztandara, Opole 2008, s.141-151.
Czy można bać się kopalni? Refleksje badacza, [w:] Czego się boimy?, red. W. Pawluczuk i S. Zagórski, wstęp J. Tazbir, Łomża 2008, s. 238-251.
Opowieści o nieszczęściach innych ludzi, [w:] Sztuka życia, zasady dobrego zachowania, etykieta. O zmienności obyczaju w kulturze, red. K. Łeńska-Bąk, M. Sztandara, Opole 2008, s. 331-340.
Nadzieja umiera ostatnia… O potrzebie wiary w warunkach katastrofy, [w:] W co wierzymy?, red. W. Pawluczuk, wstęp J. Tazbir, wybór S. Zagórski, Łomża 2007, s. 190-199.
Notgeldy, skamieliny w węglu, karty do skata… Kolekcjonerzy-regionaliści w województwie śląskim, [w:] Oświata i kultura na Podbeskidziu, t. 4: Rodzina, tradycja, regionalizm, red. D. Czubala i M. Miczka-Pajestka, Bielsko-Biała 2007, s. 318-325.
Święto kartofla, żymloka i pstrąga, czyli o kulinarnych imprezach plenerowych, [w:] Pokarmy i jedzenie w kulturze. Tabu, dieta, symbol, red. K. Łeńska-Bąk, Opole 2007 s. 339-350.
„Hobbyści to ludzie szczęśliwi”. O wybranych formach spędzania czasu wolnego w środowisku miejskim, „Studia Etnologiczne i Antropologiczne”, t. 9: Problemy ekologii kulturowej i społecznej w przestrzeni miejskiej i podmiejskiej, red. I. Bukowska-Floreńska, Katowice 2006, s.198-212.
Pieśni ludowe z repertuaru Erny Haśnik, „Rudzki Rocznik Muzealny”2005, Śląska 2006, s. 89-106.
Kornelia Lach, Wierzenia, zwyczaje i obrzędy. Folklor pogranicza polsko-czeskiego, „Prace i Materiały Etnograficzne”, t. 33, red. nauk. T. Smolińska, (wyd. 2) Wrocław 2004. Rec.: „Lud” 2006: t. 90, s. 270-272.
Barbara Pabian, Dziedzictwo kulturowe Częstochowskiego. Wierzenia, zwyczaje i obrzędy rodzinne. Seria: Dziedzictwo kulturowe, Wrocław 2005, ss. 280]. Rec.: „Kwartalnik Opolski” 2006, nr 1, s. 156-158.
Pielgrzymowanie a integracja, red. ks. Z. Glaeser, ks. J. Górecki, Opole 2005]. Rec.: „Kwartalnik Opolski” 2006, nr 2-3, s. 203-207.
Angielska choroba, antena, murarz i cegiełki… O dawnych i współczesnych zabawach dzieci w Rudzie Śląskiej, „Rudzki Rocznik Muzealny”2004, Ruda Śląska 2005, s. 57-64.
Popularyzacja dziedzictwa kulturowego w regionie: Miejskie Centrum Edukacji Regionalnej w Rudzie Śląskiej, [w:] Oświata i kultura na Podbeskidziu, t. 2: Zagadnienia społeczne, wychowanie regionalne, opieka społeczna, pomoc psychologiczna, red. D. Czubala, G. Grzybek, Bielsko-Biała 2005, s. 83-89.
Barbara Pabian, Dziedzictwo kulturowe Częstochowskiego, Wrocław 2005; Rec. „Slavisticka Folkloristika” 2004/2005, s. 31.
Kożdy mo swojego ptoka. O hodowcach gołębi pocztowych w Halembie, [w:] Ruda Śląska. Tradycja i teraźniejszość dla przyszłości. Kultura plebejska w mieście przemysłowym, red. T. Smolińska i M. Lubina, Ruda Śląska 2004, s. 62-80.
Świętowanie odpustów parafialnych na Górnym Śląsku. Zachowania religijne i ludyczne, [w:] Pobożność ludowa w życiu liturgiczno-religijnym i w kulturze, red. ks. R. Pierskała, T. Smolińska, Opole 2004, s. 167-186.
Z życia parafii, czyli o współczesnych gazetkach parafialnych. Uwagi wprowadzające, “Rudzki Rocznik Muzealny” 2003, Ruda Śląska 2004, s. 72-79.
Muzeum Miejskie im. Maksymiliana Chroboka w Rudzie Śląskiej jako inicjator zróżnicowanych form życia kulturalnego, „Studia Etnologiczne i Antropologiczne”, t. 7: Aktywność kulturalna i postawy twórcze społeczności lokalnych pogranicza, red. I. Bukowska-Floreńska, Katowice 2003, s. 307-320.
Gołębiorze” na Górnym Śląsku. Rozważania o subkulturze hodowców gołębi, „Studia Etnologiczne i Antropologiczne”, t. 6: Dawne i współczesne oblicza europejskie – jedność w różnorodności, red. H. Rusek, Katowice 2002, s. 237-249.
Kiermasze na Górnym Śląsku w materiałach niemieckich ludoznawców, [w:] Z dziejów i dorobku folklorystyki śląskiej (do 1939 roku), red. J. Pośpiech i T. Smolińska, Opole 2002, s. 155-164.
Działalność regionalna Muzeum Miejskiego im. Maksymiliana Chroboka w Rudzie Śląskiej (wybrane aspekty), „Rudzki Rocznik Muzealny”2001, Ruda Śląska 2002, s. 65-77.

„Gdzie odpust, tam jest i rozpust”. O przestrzeni odpustowej na Górnym Śląsku, [w:] Przestrzeń, miejsca i wędrówki. Kategoria przestrzeni w badaniach literackich i kulturowych, red. P. Kowalski, Opole 2001, s. 135-148.

Imiona mieszkańców Halemby po drugiej wojnie światowej (na podstawie parafialnych „Ksiąg Chrztów”), „Rudzki Rocznik Muzealny”2000, Ruda Śląska 2001, s. 84-92.
Święty Józefie, Patronie nasz…. O kulcie patronów w rudzkich kościołach parafialnych, „Rudzki Rocznik Muzealny” 1999, Ruda Śląska 2000, s. 62-70.
Wybrane formy tradycyjnego świętowania. Religijność odpustowa na Górnym Śląsku, „Studia Etnologiczne i Antropologiczne”, t. 3: Religijność ludowa na pograniczach kulturowych i etnicznych, red. I. Bukowska-Floreńska, Katowice 2000, s. 71-85.
Pierniki odpustowe Emila Widery z Bujakowa, „Twórczość Ludowa” 2000, nr 3, s. 9-11.
O makronach, kokosflokach, futermelokach i urzinkach. Pierniki odpiustowe na Górnym Śląsku, [w:] Folklorystyczne i antropologiczne opisanie świata, red. T. Smolińska, Opole 1999, s. 205-215.
Teksty z ulicy. Zeszyt folklorystyczny 1, red. Dionizjusz Czubala i Marianna Czubalina, Katowice 1995]; Teksty z ulicy. Zeszyt folklorystyczny 2, red. Dionizjusz Czubala i Dobrosława Wężowicz-Ziółkowska, Katowice 1996; Rec. Lud” 1998, t. 82, s. 319-321.
Zasługi „Gościa Niedzielnego” w popularyzowaniu folkloru na Górnym Śląsku w latach 1923-1926, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Opolskiego „ Folklorystyka” 3, red. D. Simonides, Opole 1997, s. 84.
Dzieci jako bohaterowie uroczystości odpustowych, „Kwartalnik Opolski” 1996, nr 2, s. 36-42.
Życie codzienne w śląskich rodzinach robotniczych (dawność i współczesność), Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Opolskiego „ Folklorystyka” 2, red. T. Smolińska, Opole 1996, s. 115-126.
Weinashtsgeschichten aus Oberschlesien, hrsg. von G. Paulsen, Husum 1988], Rec. „Lud” 1996, t. 80, s. 288.
Dorota Simonides, O współczesnych pamiętnikach dzieci. Monografia folklorystyczna, Opole 1993; Rec. „Literatura Ludowa” 1996, nr 4-5, s. 113-115.
Nadia Zlatanova-Strenk, Rodowody. Idea wspólnoty w przekazach rodowodowych (na wybranym materiale słowiańskim), Warszawa 1994]. Rec. „Lud” 1996, t. 80, s. 275.

dr hab. Dorota Świtała-Trybek, prof. UO

NA SKRÓTY